iklimler
 
nbc home  



 


Ceylan'ın sinemasında bahar

Nil Kural, Milliyet Gazetesi, 25 Ekim 2008

Nuri Bilge Ceylan yalnız Türk sinemasının değil, dünya sinemasının da en heyecan verici hikaye anlatıcılarından biri haline geldi.

Nuri Bilge Ceylan bu yılki Cannes Film Festivali ' nde En îyi Yönetmen ödülünü aldığı ve ünlü konuşmasını yaptığından " Üç Maymun", en çok beklenen filmler sıralamasının en tepesindeydi. Birçok sinemasever için uluslararası arenadaki en önemli ödüllerden birisini alsın ya da almasın zaten her yeni Nuri Bilge Ceylan filmi, merak listesinin tepesinde yer alıyor.

Yönetmenin takipçileri için Üç Maymun'un bir ayrıcalığı da var: Konusu... Eyüp, Servet adındaki bir milletvekilinin özel şoförüdür. Servet bir gün arabasıyla kaza yapıyor. Eyüp'e suçu üstlenmesi karşılığında yüksek meblağda para teklif ediyor. Bu teklifi kabul eden Eyüp, geride eşi Hacer ve 18 yaşlanndaki oğlu İsmail'i bırakıp hapse giriyor.

Sırf bu özet bile Ceylan sinemasında bir değişime işaret ediyor. Milletvekili, para, suç gibi anahtar kelimeler politik bir hikayeyi çağrıştırıyor. Bu doğru bir tahmin. Çünkü Üç Maymun, Ceylan ' ın açıkça politik bir meselesi olan ilk filmi. Ancak yönetmenin politika konusuna yaklaşımı çok dengeli.

Ceylan suçladığımız veya isyan ettiğimiz bir düzen varsa, bunun neden böyle olduğunun köklerini, genel geçer politikalarda değil, insanın varoluşunda arıyor. Yönetmen, hepsini derinlemesine işlediği Eyüp, Hatice ve İsmail karakterleriyle, düzendeki iktidar ve güç dengesini açıkça gösteriyor.

Cannes'da aldığı ödülün nedenine, yani yönetmenliğe gelirsek, hikaye anlatımında Nuri Bilge Ceylan en az diğer filmindeki kadar usta. Ama biraz daha fazlası var. Uzak'ın ardından ikinci kez İstanbul'da geçen bir film çeken yönetmenin şehri görüntülemesi benzersiz. Ceylan "Uzak" ta karlarla kaplı kadrajlarla, karakterlerinin duraksamalarını ve çevrelerine yabancılıklarını yansıtmıştı. Bu nedenle de, yabancı basında melankolik İstanbul tasviriyle övgü toplamıştı.

Oyunculuklar kusursuz

"Üç Maymun" un İstanbul'u ise karakterlerin iç çalkantılarıyla alakalı olarak bulutlarla kaplı, karanlık, yağmur patladı patlayacak bir şehir. Tabii ki en az " Uzak " kadar melankolik ama çok daha değişken. Asıl şaşırtıcı olansa, yönetmenin şehri sanki içerisinde sadece dört karakter yaşıyormuş gibi çekmesine rağmen istanbul ' la ilgili bir hissi aktarabilmesi...

Filmin teknik açıdan kusursuzluğunu belirtmeye gerek bile yok. Keza oyuncu performansları, teknikten aşağı kalmıyor. "Üç Maymun" aynı zamanda Ceylan'ın bugüne kadar çektiği filmler arasında izleyiciyle en rahat yakınlık kuracak filmi. Bunların oluşturduğu genel tabloda "Üç Maymun", Ceylan sinemasıyla ilgili çok belirgin bir yöne işaret ediyor . Yönetmen artık ister kişiselden ister kendi fılmografisinde ayrıksı duran bir öyküden yola çıksın, evrensel bir sinemaya hiç zorlanmadan ulaşıyor. Bunun anlamı da şu: Nuri Bilge Ceylan yalnız Türk sinemasının değil, dünya sinemasının da en heyecan verici hikaye anlatıcılanndan biri haline geldi.